Το ολοκληρωτικό ναυάγιο του ΕΠΑΜ (του ΕΠΑΜ που θέλαμε)

Η σκόπιμη “αριστεροφοβία”, η ιδιοτελής “εκλογολαγνεία”, η γελοία “πρακτορολογία” και η ανιστόριτη “προσωπολατρεία” είναι οι αιτίες του ολοκληρωτικού ναυαγίου του ΕΠΑΜ (του ΕΠΑΜ που θέλαμε).

Έστω και με καθυστέρηση η πολιτική γραμματεία του ΕΠΑΜ, έδωσε στην δημοσιότητα τις εκτιμήσεις της για το εκλογικό αποτέλεσμα. Όπως ήταν αναμενόμενο διακρίνουμε μια σαφή απόπειρα ωραιοποίησης των εντυπώσεων της συντριπτικής εκλογικής ήττας του συνδυασμού του ΟΧΙ και μία (επίσης αναμενόμενη) προσπάθεια επίρριψης των ευθυνών σε όλους τους άλλους εκτός από τους κύριους υπεύθυνους.

Έτσι μαθαίνουμε ότι για το αποτέλεσμα φταίει ο λαός που είχε εγκαταλείψει τις πλατείες και ενδιαφερόταν κυρίως να ξεφορτωθεί τα χαράτσια, φταίει ο ανύπαρκτος εκλογικός μηχανισμός του συμμάχου μας (όχι αυτή καθαυτή η επιλογή του συμμάχου !), φταίει ο κόσμος που δεν μπόρεσε να ξεπεράσει τις ιδεοληψίες του και δεν εξετίμησε δεόντως την στρατηγικής αλλά και πρωτίστως ηθικής (!) φύσεως συνεργασία με τον από πολιτική παρθενογένεση προερχόμενο Παπαθεμελή, φταίνε και οι πυρήνες που δεν μπόρεσαν να δημιουργήσουν συνθήκες επιβολής συμμαχιών από τα κάτω (καλά αυτό το παραμύθι είχε προαναγγελθεί και στο συνέδριο και πολλάκις από ραδιοφώνου και έτσι δεν μας εκπλήσσει).
 

Πρωτίστως όμως φταίνε οι εγκάθετοι διασπαστές, οι οποίοι ενεργούσαν καθ' υπόδειξη συγκεκριμένων πολιτικών σχηματισμών που τοποθέτησαν τους ...κατασκόπους τους κατά δεκάδες (ή και εκατοντάδες στις τάξεις του ΕΠΑΜ) – γιατί τόσοι πολλοί αποχώρησαν τελικά – με σκοπό την σωτηρία των δικών τους μαγαζιών από τον επελαύνοντα σαρωτικό άνεμο του ΕΠΑΜ. 

Καταλήγει δε στο κλασσικό ανά τους αιώνες παρηγορητικό συμπέρασμα ότι το αποτέλεσμα της κάλπης είναι σε πλήρη αναντιστοιχία με την πολιτική επιρροή του ΕΠΑΜ, παραλείποντας όμως να μας εξηγήσει ο συντάκτης πως γίνεται να αποσπάσουν αναλογικά μεγαλύτερο αριθμό ψήφων κόμματα (όπως η Ένωση Κεντρώων για παράδειγμα) με μηδενικό εκλογικό μηχανισμό, χωρίς οργανωμένους πυρήνες και εκλογικά περίπτερα, χωρίς ιστοσελίδες, πάμπολλα ιστολόγια και αγνούς εθελοντές και χωρίς τις δεκάδες συγκεντρώσεις σε όλη σχεδόν την Ελλάδα.

Εμάς όμως δεν μας ενδιαφέρει τόσο η εκλογική ήττα όσο η απαξίωση που υφίσταται το μέτωπο στο κοινωνικό και πολιτικό χάρτη της χώρας. Και μας ενδιαφέρουν περισσότερο οι λόγοι για τους οποίους ο κόσμος γύρισε την πλάτη σε ένα τόσο ελπιδοφόρο κίνημα που ξεκίνησε με μεγάλη αποδοχή από τον λαό και αθρώα προσέλευση μελών και φίλων, πολλοί από τους οποίους γύρισαν στην αδράνεια του καναπέ απογοητευμένοι. Και η απαξίωση αυτή δεν έχει να κάνει με τις εκλογές αλλά με συμπεριφορές και επιλογές που ουσιαστικά περιόρισαν σε μεγάλο βαθμό την εσωτερική δημοκρατία και έστρεψαν το μέτωπο σε κατεύθυνση ενσωμάτωσης στο καθεστωτικό πολιτικό σύστημα.

Ανιστόριτη προσωπολατρεία
 

Όσο και να μην μας αρέσει το ΕΠΑΜ αποτελεί οριστικά παρελθόν. Τουλάχιστον με την μορφή που το είχαμε οριοθετήσει όσοι από εμάς ξεκινήσαμε αυτή την προσπάθεια τον Ιούλιο του 2011. Η παταγώδης αποτυχία των εκλογών δεν θα μπορούσε από μόνη της να είναι το κύκνειο άσμα του ΕΠΑΜ. Η διαλυτική πορεία ξεκίνησε πολύ νωρίτερα. Ίσως και να είχε την αφετηρία της ακόμα στην γέννησή του, μόνο που τότε ο ενθουσιασμός συγκάλυπτε τις επιδιώξεις ορισμένων που από ότι φαίνεται άλλα είχαν στο μυαλό τους όταν έγραφαν την ιδρυτική διακύρηξη.

Οι μεγαλοστομίες για κίνημα από την βάση χωρίς αρχηγικά χαρακτηριστικά και ιεραρχικές δομές και με βασικό πρόταγμα την οργάνωση στις γειτονιές και στους τόπους εργασίας και σπουδών όπως επίσης και τα φιλόδοξα σχέδια για κοινωνική αλληλεγγύη γρήγορα αποδείχθηκαν γράμμα κενό περιεχομένου.

Όχι γιατί ο κόσμος δεν πίστεψε στο όραμα του ΕΠΑΜ ή γιατί δεν βρέθηκαν συναγωνιστές να αφιερώσουν άπειρες ώρες και να δώσουν ότι καλύτερο μπορούσαν. Αλλά διότι η τράπουλα ήταν σημαδεμένη. Γρήγορα φάνηκε όλη η αναντιστοιχία λόγων και έργων μια ομάδας περί τον “φυσικό ηγέτη”, ομάδα που από την αρχή είχε δει το ΕΠΑΜ σαν όχημα πολιτικής ανέλιξης και εισόδου στον κόσμο της καθεστωτικής κοινοβουλευτικής εξουσίας.

Το γεγονός ότι το ΕΠΑΜ έχει μεταβληθεί σε κόμμα αρχηγικό και προσωποπαγές είναι αναμφισβήτητο. Δεν είναι μόνο η φωτογραφία και το όνομα του αρχηγού που βρίσκονται πλέον επίσημα δίπλα στο λογότυπο του ΕΠΑΜ (προδικτατορικά η ΕΡΕ είχε σαν έμβλημά της την φωτογραφία του Κ. Καραμανλή – δεν απέχουμε και πολύ αρκεί να αφαιρεθεί το ενοχλητικό σήμα του μετώπου).

Το ΕΠΑΜ είναι αρχηγικό διότι έχει όργανα διακοσμητικά που καλούνται να επικυρώνουν απλώς τις αποφάσεις της ηγετικής ομάδας (βλ. μεταξύ απείρων περιπτώσεων και την εκλογική συνεργασία με την Δημοκρατική Αναγέννηση). Διότι οι μεθοδεύσεις και οι στημένες διαδικασίες πάνε και έρχονται στο ΕΠΑΜ. Διότι επίσης οι καθ' υπαγόρευση αιτιάσεις μελών του ΕΠΑΜ περί της αναγκαιότητας ταύτισής του με τον αρχηγό (υποτίθεται για λόγους αναγνωρισιμότητας) δεν αφήνουν κανένα περιθώριο παραμονής στο μέτωπο σε όποια μέλη είχαν πιστέψει σε ένα κίνημα γνήσια λαϊκό και ακηδεμόνευτο.

Η ιδιοτελής εκλογολαγνεία

 

Οι αρχικά επαγγελθείσες δημοκρατικές διαδικασίες και οι μετωπικοί χαρακτήρες ξεχάστηκαν γρήγορα και έδωσαν την θέση τους στην προσπάθεια μετατροπής του ΕΠΑΜ σε καθαρά εκλογικό μηχανισμό με σαφή προσανατολισμό να ενταχθεί πλήρως στο καθεστωτικό κοινοβουλευτικό κατεστημένο. Όταν όμως το μέτωπο απεμπολεί τον ανατρεπτικό και απελευθερωτικό του χαρακτήρα
για να μετατραπεί σε κόμμα καθεστωτικού τύπου, οι παλαιοκομματικές μέθοδοι και τακτικές γίνονται αναπόσπαστο τμήμα της πολιτικής του πορείας.

Η οργάνωση στις γειτονιές έδωσε την θέση της σε μηχανισμούς προσεταιρισμού εκλογικής πελατείας, η σύγκρουση με το καθεστώς μετατράπηκε σε φυλλάδια υποψηφίων βουλευτών και ο μεγάλος στόχος της ανατροπής της κατοχικής εξουσίας περνούσε πλέον μέσα από τον διακαή πόθο του 3% για την κατάληψη των κοινοβουλευτικών εδράνων. Ότι ακριβώς έχουν κάνει κατά καιρούς τόσα και τόσα κόμματα και πολιτικοί αρχηγοί που επιζητούν την αίγλη και τα ευεργετήματα της καθεστωτικής πολιτικής ανάδειξης.

Στην προσπάθεια προσέλκυσης ψηφοφόρων επιστρατεύθηκαν και αισχρά ψεύδη περί συμπαράταξης 35 κινημάτων των πλατειών, γεγονός που αποτέλεσε την αιτία παραιτήσεων από τις εκλογικές επιτροπές του ΕΠΑΜ όσων ακόμη δεν έχουν ενδώσει πλήρως στην σκοπιμότητα. 

Υπενθυμίζουμε ότι η συμμετοχή σε εκλογές δεν υπήρχε καθόλου στη σκέψη και την στρατηγική του ΕΠΑΜ τους πρώτους μήνες μετά την ίδρυσή του, αφού ήταν κοινή πεποίθηση ότι ο αγώνας της ανατροπής θα δοθεί στον δρόμο και ότι οι κάλπες θα ήταν ένα ακόμη όπλο του καθεστώτος για την εκτόνωση της οργής του κόσμου και της διατήρησης της εξουσίας του κατεστημένου, μέσα από επικοινωνιακού τύπου αλλαγές προσώπων και κυβερνητικών σχημάτων. 

Στη συνέχεια όμως φαίνεται ότι η ηγετική ομάδα του ΕΠΑΜ άρχισε να μεθοδεύει συστηματικά την ιδέα της εκλογικής καθόδου προβάλλοντας αρχικά το επιχείρημα της κατάληψης της εξουσίας μέσα από ένα πλειοψηφικό ρεύμα υπέρ του μετώπου και κατόπιν ρίχνοντας το βάρος της επιλογής στο λαό αφού “ο κόσμος θέλει να κατέβουμε στις εκλογές και μας φωνάζει να κάνουμε επιτέλους το βήμα.” 

Από κει και πέρα δεν ήταν και πολύ επίπονο να γίνεις κόμμα με το πρόσχημα της νομικής μορφής για τυπικούς λόγους (!) και να αποσπάσεις την συγκατάθεση του συνεδρίου για κάθοδο στις εκλογές. Ένα όμως δεν υπολογίσθηκε καλά. Πολύ μεγάλη μερίδα μελών του ΕΠΑΜ αντελήφθη τις μεθοδεύσεις και αντέδρασε, με αποτέλεσμα τις αποχωρήσεις και την σοβαρότατη αποδυνάμωση του κινήματος.

Η σκόπιμη αριστεροφοβία

Η αριστεροφοβία είχε συγκεκριμένα αίτια. Κάποιοι θεώρησαν ότι η δεξαμενή άντλησης ψηφοφόρων από την αριστερά έχει στερέψει και έτσι στράφηκαν στην άγρα ψηφοφόρων από την δεξιά και τους δυσαρεστημένους οπαδούς του ΠΑΣΟΚ, υπερπροβάλλοντας τον πατριωτικό(!) χαρακτήρα του ΕΠΑΜ και άρα την νομιμοποίησή του να δέχεται κόσμο από όλα τα σημεία του ορίζοντα. 

Οι εκλογές όμως έδειξαν ότι το ψάρεμα σε θολά νερά τιμωρείται αμείλικτα. Όταν κατέρχεσαι στις εκλογές σαν αυτόνομος εκλογικός σχηματισμός πρέπει να παρουσιάσεις και κυβερνητικό πρόγραμμα, άρα να δείξεις και την ιδεολογική σου ταυτότητα. 

Δεν μπορείς να θέλεις κρατικοποίηση των τραπεζών για να κτυπήσεις το σαράφικο και τοκογλυφικό τραπεζικο σύστημα και ταυτόχρονα να είσαι ανοικτός και σε νεοφιλελεύθερες απόψεις Δεν μπορεί να θέλεις το κράτος βασικό μοχλό της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης της χώρας με πλήρη κρατικοποίηση των ΔΕΚΟ και των υποδομών και υπηρεσιών που ανήκουν σε ιδιώτες και την ίδια στιγμή να διακηρύσεις ότι απορρίπτεις την τοποθέτησή σου στην αριστερή αντίληψη κοινωνικής οργάνωσης και να δέχεσαι ως κύριο πρόταγμα μόνο τον πατριωτισμό.

Από την στιγμή που ζητάς την ψήφο του λαού σαν αυτόνομος πολιτικός οργανισμός παύεις να είσαι μέτωπο από μόνος σου. Μέτωπο μπορείς να κάνεις με άλλους στην βάση κοινών προταγμάτων, εσύ όμως πρέπει να έχεις ξεκάθαρη τοποθέτηση στο πολιτικό φάσμα.

Αν δεν κατέβαινες σε εκλογές τότε θα μπορούσες να δικαιολογήσεις τον πολυσυλλεκτικό σου χαρακτήρα ως λαϊκό κίνημα ανατροπής και απελευθέρωσης που έχει ως κύρια επιδίωξη την μετωπική συγκρότηση των δυνάμεων που προβάλουν κοινά προτάγματα, ανεξάρτητα από ιδεολογική τοποθέτηση. Όταν όμως αναζητάς θέση στο κοινοβουλευτικό χώρο πρέπει να προτείνεις θέσεις και πρόγραμμα καθώς και τον τρόπο υλοποίησης. Αλλιώς εκλαμβάνεσαι από τον λαό σαν τυχοδιωκτικός σχηματισμός υφαρπαγής ψήφου εκματαλλευόμενος την συγκυρία. Πολύ περισσότερο δε όταν συνεργάζεσαι με ανύπαρκτα ουσιαστικά κόμματα που επιδιώκουν απλώς την πολιτική τους επιβίωση και τα οποία έχουν ήδη τοποθετηθεί στον πολιτικό χάρτη εκφράζοντας συγκεκριμένες κοινωνικές και θρησκευτικές αντιλήψεις.

Και το παραμύθι ότι έκανες μέτωπο για το γκρέμισμα του καθεστώτος με δυνάμεις ανύπαρκτης επιρροής στο εκλογικό σώμα αλλά και με μη κατονομαζόμενα και στην ουσία ανύπαρκτα κινήματα πολιτών, αυτό το παραμύθι δεν το τρώει κανείς. Δεν φταίει λοιπόν η ελλιπής εκλογική μηχανή και οργάνωση του συμμάχου σου, αλλά το κουτόχορτο με το οποίο νομίζεις ότι τρέφεται το εκλογικό σώμα.

Η σαφής δεξιά έως ακροδεξιά στροφή του ΕΠΑΜ χαρακτηρίστηκε τόσο από την εμμονή του σε πατριωτικές και συγκαλλυμένα εθνικιστικές κορώνες όσο και από την επιλογή και προβολή περίεργων προσώπων με απόψεις και παρελθόν αταίριαστο με τον αρχικό χαρακτήρα του μετώπου.

Η τυφλή επίθεση στην αριστερά ξεκίνησε με προσπάθεια αποδόμησης όλων των φορέων του αριστερού φάσματος, απόπειρες κοινής εκλογικής καθόδου με κόμματα άκρως συντηρητικής ή και ακροδεξιάς ιδεολογίας και πρακτικής, εντάθηκε κατά την προεκλογική περίοδο ακόμη και με συνεντεύξεις σε ακροδεξιά έντυπα και δυστυχώς συνεχίζεται ακατάπαυστα μέχρι σήμερα με πρακτικές που δεν διαφέρουν καθόλου από τις διατεταγμένες μεθόδους που χρησιμοποιούν τα καθεστωτικά ΜΜΕ για να τρομοκρατήσουν τον λαό και να τον στρέψουν στην αγκαλιά των δυνάμεων κατοχής. 

Και για να προλάβω αντιδράσεις, είναι άλλο η κριτική και η θετική πίεση ώστε οι δυνάμεις της αριστεράς που διεκδικούν την εξουσία να μην υπαναχωρήσουν από τις θέσεις τους και άλλο η λυσσαλέα τυφλή επίθεση σε σχηματισμούς στους οποίους ο λαός έχει εναποθέσει τις ελπίδες του για να αποφύγει την λαίλαπα που έρχεται.

Η γελοία πρακτορολογία.

Παρά τα όσα ισχυρίζεται η ηγετική ομάδα του ΕΠΑΜ, το μέτωπο δεν βγήκε από καμμία πολύμηνη εσωστρέφεια ούτε υπήρχε περίπτωση να αντιμετωπίσει απειλή διάλυσης, απλούστατα γιατί στις τάξεις του δεν υπήρχαν ούτε υπονομευτές ούτε βαλτοί από άλλους πολιτικούς οργανισμούς.
Τα παραμύθια πρέπει να σταματήσουν κάποια στιγμή. 

Στο ΕΠΑΜ υπήρχαν (δεν γνωρίζω αν υπάρχουν πλέον) συναγωνιστές που πίστευαν στον μετωπικό χαρακτήρα του και στις δημοκρατικές αλλά και ανοικτές εσωτερικές διαδικασίες. Δεν μπορούσαν να αντιληφθούν δηλαδή πως ένα δημοκρατικό κίνημα μπορεί να επιδιώκει και ουσιαστικά να προαναγγέλει συνεργασία με συγκεκριμένο κόμμα της δεξιάς (εν προκειμένω τους Ανεξάρτητους Έλληνες) χωρίς κανείς να έχει εξουσιοδοτήσει την ομάδα ή τα άτομα που κάνουν τις συζητήσεις, οι οποίες γίνονται στην κυριολρεξία εν κρυπτώ.

Και πως είναι δυνατόν το κόμμα αυτό να χαρακτηρίζεται ως μνημονιακό και συνοδοιπόρος της Νέας Δημοκρατίας όταν πλέον χάλασε η “δουλειά”, ενώ όσο καιρό οι διορισμένοι εκπρόσωποι ήταν σε συζητήσεις μαζί του πληρούσε όλες τις αντιμνημονιακές προδιαγραφές που κάποιοι είχαν θέσει αυθαίρετα για να τακτοποιήσουν το πολιτικό τους μέλλον. Και όσο διαρκούσαν οι συζητήσεις όλες οι άλλες δραστηριότητες του μετώπου είχαν ουσιαστικά παγώσει με πρώτη και καλύτερη την κοινωνική αλληλεγγύη (για να μην μιλήσουμε για την πολυδιαφημιζόμενη ιατρική αλληλεγγύη που βέβαια δεν υπήρξε ποτέ).

Δεν υπήρξε λοιπόν καμμία εσωστρέφεια. Αντιθέτως, οι αιτιάσεις πολλών συναγωνιστών για διαφάνεια και δημοκρατία στο εσωτερικό του μετώπου ενόχλησαν όσους ήθελαν να διαχειρίζονται τις τύχες του κινήματος κατά το δοκούν. Και είναι βέβαια πολυφορεμένη μέθοδος και βολικός στρουθοκαμηλισμός να χαρακτηρίζονται όσοι αντιτίθενται στην αυθαιρεσία ως διασπαστές, προδότες, υπονομευτές, υποκινούμενοι και δεν συμμαζεύεται. 

Μόνο που στην δική μας περίπτωση η απόδοση υπονομευτικών τακτικών συνοδεύτηκε ως γνωστόν και από απόπειρες διασυρμού των “διασπαστών” πλαισιωμένες με υβρεολόγιο που ομολογουμένως δεν συνηθίζεται στα ελληνικά πολιτικά χρονικά. Έχοντας μάλιστα μερικοί την αξίωση όπως οι θιγόμενοι υπομένουν με καρτερία τον διασυρμό αναγνωρίζοντας την αυθεντία και εκλιπαρώντας την συγχώρεση του αρχηγού.
 

Και όσοι στο συνέδριο αντέδρασαν και πολύ περισσότεροι αποχώρησαν μετά την λήξη του, χαρακτηρίζονται ανερυθρίαστα ως μουτζαχεντίν, προδότες, σαβούρα και λοιπά κοσμητικά. Οι από ραδιοφώνου επιθέσεις μετά το συνέδριο έγιναν ονομαστικές και σε μερικές περιπτώσεις μάλιστα συνοδευόμενες από απαράδεκτες αναφορές σε σωματική βία (προς συμμόρφωση προφανώς).

Η εκλογική μάχη που ακολούθησε απορρόφησε και εξάλειψε κάθε δυνατότητα άρθρωσης ορθολογικών επιχειρημάτω αμφισβήτησης των λανθασμένων και μοιραίων επιλογών. Δυστυχώς όμως κανείς δεν διερωτήθηκε πως είναι δυνατόν να θεωρείται ώς ύψιστη απόδειξη αγωνιστικής προσφοράς η προσπάθεια προσέλκυσης εκλογικής πελατείας την στιγμή που αφήνουμε μιά τεράστια τρύπα διαρροής ήδη υπαρχόντων μελών και φίλων (δικών μας ανθρώπων δηλαδή και σίγουρων ψηφοφόρων – για να μιλήσουμε με εκλογική λογική). 

Και ακόμη χειρότερα δεν γνωρίζω κανέναν που να αντέδρασε και να προσπάθησε – πλην του υποφαινόμενου – να έρθει σε επαφή με πολλούς από τους κατά κύματα αποχωρούντες για να περισώσει την ενότητα του μετώπου και να αποφευχθεί η απώλεια ικανών συναγωνιστών.

Είναι προφανές ότι κάτω από τέτοιες συνθήκες ο υποφαινόμενος θεωρεί ότι δεν έχει καμμία θέση πλέον στο μόρφωμα του ΕΠΑΜ, διατηρώντας όμως το δικαίωμα της άποψης ότι δεν αποχωρεί ο ίδιος γιατί διαφώνησε με τις αρχές του μετώπου αλλά ότι το μέτωπο είναι αυτό που απομακρυνόμενο εντελώς από τις ιδρυτικές του αρχές ωθεί στην έξοδο όσους δεν δέχονται την δεδομένη πλέον μετατροπή του σε καθεστωτικό μηχανισμό.

Συναγωνιστικά
Γιάννης Περακάκης